Arrazakeriari buruz (ez) dakiguna onartzearen garrantzia: arrazakeriaren kontra mobilizatzeko tailerra

Azaroko azken asteburuan, Amnesty Internationalek arrazakeriaren kontra mobilizatzeko tailerra egin zuen zenbait erakundetako aktibista gazteentzat.

Lurraldeko hainbat txokotako talde ugarik parte hartu zuten, eta eztabaidarako eta hausnarketarako gaitasun izugarria erakutsi zuten, bakoitza bere esperientzia pertsonaletik, akademikotik eta boluntariotzakotik abiatuta. Ez dugu esajeratzen tailerra partaideek berek ederki dinamizatu eta garatu zezaketela esaten badugu.

Arrazismoaren kontrako mugimendu heterogeneoko hiru ahots bildu genituen mahai-inguru batean: Xiomara (Bizkaiko SOS Arrazakeria), Youssef M. Ouled (Algo Race eta Rights International Spain) eta Momadou (Sindicato de Manteros de Madrid).

Horrez gainera, espazio baten dinamizatzaile gisa aritu zen Chaimaa Boukharsa arabista eta islamologoa, zeina baita aktibista antirrazista eta dekoloniala, ikertzailea eta komunikatzailea.

Amnesty Internationalen lana arraza-justiziaren alde

Amnesty Internationalek, giza eskubideen aldeko erakunde den heinean, askotan lan egin du arraza-justiziaren alde. Hala ere, lan hori gorabehera, Amnesty International erakunde zinez antirrazista bihurtzeko prozesuan dago oraindik; hau da, antiarrazakeria bere DNAn eta kulturan txertatu behar du, ez dadin izan kasu puntualetan bakarrik lantzen den gaia, kasu horiek ugariak izan arren.

Arraza Justiziaren Estrategiak (2022-2030) helburutzat du antiarrazakeria Amnesty Internationalen berezko ezaugarri bihurtzea.

Estrategiaren abiapuntua zenbait oinarri dira. Lehenik eta behin, historikoki, arrazagatiko injustizia jasan duten komunitate, pertsona eta erakundeek ordaindu dute haren prezioa, indarkeria, diskriminazio eta zapalkuntza gisa. Beraz, Amnesty Internationalek arraza-justiziaren alde egiten duen ekintza orok komunitate, erakunde eta pertsona horietan jarri behar du lanaren fokua eta arreta, eta horietara bideratu behar ditu baliabideak.

Bigarrenik, Estrategiak onartzen du arrazakeriak sistema bat sortu duela eta sistema horretan pertsona guztiak arrazializatuta gaudela. Youssefek tailerrean adierazi zuen moduan, pertsona gutxi batzuk positiboki arrazializatuta gaude, negatiboki arrazializatuta dauden beste askoren kaltetan. Hau da, arrazializatutako pertsona batzuek onura ateratzen diogu sistema arrazistari, sistema horrek kaltetutako pertsonek jasaten dituzten zapalkuntzaren, diskriminazioaren eta indarkeriaren kontura.

Sistema arrazista horren jatorria kolonialismoa, esklabotza, nagusitasun zuria eta baliabide materialen eta giza baliabideen desjabetzea eta ustiapena dira. Elementu horiek guztiek Amnesty Internationalek arraza-justiziaren alde egiten duen lanaren parte izan behar dute, eta, arrazakeria botere-harreman desorekatuen sistema bada, gure lana da botere-desoreka horiek zalantzan jartzea, giza eskubideetan berdintasun benetakoa eta erabatekoa lortzeko. Horretarako, beti erdigunean jarri behar ditugu arrazagatiko injustiziaren biktimak.

Chaimaa Boukharsa, Arrazakeriaren Aurkako Mobilizazio Tailerrean egindako aurkezpenean

Honela azaltzen zuen Chaimaa Boukharsa Afroféminas orrian: 

“Ez baduzu arrazakeria sistemikoa jasaten, litekeena da arrazakeria sistemiko horretatik onura ateratzea, izan zure erakundeek babes eskuzabalagoa eskaintzen dizutelako (horietako kide zarela suposatzen delako) edo ez duzulako jasaten arrazakeriaren jomuga izateak dakarren zama mental eta emozional ikaragarria. Politika arrazistak boterean daudenek talde minoritarioaren zapalkuntzari etekina ateratzen diotelako bakarrik existitzen dira. Beste batzuen zapalkuntza zuretzat onuragarria bada eta zapalkuntza hori ez onartzea eta ez desegitea aukeratzen baduzu, zure adostasunak sistema betikotzen du. Ezin duzu helburutzat hartu «ez arrazista izatea» baina ez ezer egin hori hala izan dadin; aktiboki antirrazistak izan behar dugu, eta neurriak hartu behar ditugu gure bizitzetan arrazakeriari aurre egiteko”.

Zergatik da hain ezaguna “La Manada” kasua, baina ia inor ez da gogoratzen marrubia biltzen duten sasoiko langileez? Interneten “emakume musulmana” bilatzen badugu, zergatik agertzen zaizkigu ezaugarri arabiarreko emakumeen milaka argazki, munduko biztanle musulmanen erdiak baino gehiago ez badira arabiarrak? Zer puntutaraino jarraitzen du kolonialismoak presente gure egunerokoan, gure komunikatzeko moduan, gure izateko moduan?

Non dago antiarrazakeriaren eta etorkortasunaren edo paternalismoaren arteko muga? Eta zer muga du enpatiak? Nola izan daiteke erakunde antirrazista? Gauza daitezke arraza-justiziaren aldeko ekintza onak arrazismoa jasaten duten pertsonei protagonismoa eman gabe eta haien aholkuak entzun gabe? Amnesty International eta antzeko erakundeek haien ahotsa izan behar dute, edo espazioak eskaini behar dizkiete pertsona negatiboki arrazializatuei, beren ahotsa gora dezaten?

Horiek tailerrean landutako gai eta arazo gutxi batzuk baino ez dira. Eskerrik asko tailerra hain leku seguru eta aberasgarri bihurtu zenuten pertsona, parte-hartzaile eta hizlari guztiei, bertaratzeko egin zenuten ahaleginagatik eta, batez ere, hain denbora gutxian hainbeste irakatsi izanagatik.

Gure ezjakintasunaz jabetzeak hobeak egingo gaitu, zalantzarik gabe.

Aurrera goaz!