Klima-aldaketari buruzko partaidetza-tailerra: bideratzaileentzako gidaliburua
Larrialdi klimatikoa aurrekaririk gabeko larritasuna duen giza eskubideen krisia da. Planetako krisi hirukoitzaren parte da, kutsadurarekin eta biodibertsitate-galerarekin batera. Klima-aldaketak arriskuan jartzen ditu egungo eta etorkizuneko belaunaldien eskubide zibil, politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalak eta, azken batean, gizateriaren etorkizuna. Europar Batasuneko Copernicus Klima Aldaketaren Zerbitzuak egindako txostenaren arabera, 2023a inoiz erregistratu den urterik beroena izan zen.
Berotze globalaren ondorioz, gero eta larriagoak dira bero-boladak eta lehorteak, baso-suteak ugaritzen eta euriteak areagotzen ari dira, eta ekaitz bortitzagoak gertatzen dira. Horrek guztiak ondorio suntsitzaileak izan ditzake ingurumenean, biodibertsitatean eta baztertuta dauden biztanle-taldeetan. Orain, aktibistak, gizarte-mugimenduak eta oinarriko taldeak justizia klimatikoa aldarrikatzen eta horren alde borrokatzen ari diren honetan, funtsezkoa da pertsona gehiagok gaiarekiko konpromisoa hartzea, eta beharrezko ezagutzak, trebetasunak eta jarrerak barneratu behar dituzte, klima-aldaketaren konplexutasunak identifikatzeko eta krisi global honek giza eskubideak nola urratzen dituen ulertzeko.
Eta, batik bat, ahaldundu egin behar dute, irtenbidearen parte izateko eta klima-aldaketaren aurka esku hartzeko. Tailer honen bidez zera lortu nahi da, bertan parte hartzen dutenek klima-aldaketaren eta giza eskubideen gaia modu aktiboan aztertzea, krisi klimatikoak beren komunitateei nola eragiten dien identifikatzea eta elkarlanean aritzea, ideiak aurkeztu, modu kritikoan eztabaidatu eta irtenbide praktikoak proposatzeko. Irtenbide horiek ekintza klimatiko eraldatzaile baterako tranpolin gisa erabil daitezke, parte-hartzaileak ahaldunduz emaitza horiek lortzeko.
Bideratzaileentzako gidaliburua esteka honetan edo post honi erantsitako dokumentuetan deskarga dezakezue.
Klima-aldaketa eta giza eskubideak: online ikastaroa
Aurreko gidaliburua garapen-prozesuan egon da klima-aldaketari eta giza eskubideei buruzko ikastaroa sortu zenetik. Ikastaro hori eskuragai dago gure online akademian, eta amaitutakoan, honako hauek egin ahal izango dituzu:
- Zehatz-mehatz azaldu klima-aldaketa giza eskubideen arloko gai garrantzitsua dela.
- Giza eskubideei eta klima-aldaketari buruzko funtsezko terminoak eta kontzeptuak definitu eta erabili.
- Klima-aldaketarekin lotura duten desberdinkeria ugariak aipatu, baita horien kausak eta eskualde eta demografia desberdinetan dituzten ondorioak ere.
- Giza eskubideen eta klima-aldaketari lotutako ekintzaren artean dauden babesei eta tentsio posibleei buruzko ebaluazio kritikoa egin.
- Giza eskubideak babesten eta sustatzen dituzten klima-aldaketaren aurkako neurriak identifikatu.
- Giza eskubideetan oinarritutako mekanismoak, tresnak eta taktikak identifikatu ekintza klimatikorako.
- Estatuek eta enpresek klima-aldaketari begira dituzten erantzukizunak aztertu.
- Ingurumen-eskubideen defendatzaileek jasaten duten etsaitasuna eta gorrotoa zalantzan jarri, eta haien lanaren garrantzia azaldu.
- Giza eskubideen aldeko mugimenduen eta justizia klimatikoaren aldekoen artean loturak sortu.
- Giza eskubideak eta justizia klimatikoa sustatzeko esku hartu.
Ikastaroak 5 ordu irauten du, eta eskuragai dago esteka honetan.
Bidezko trantsizio energetikoa
Enpresa guztiek dute giza eskubideak errespetatzeko ardura, baina zer esan nahi du horrek? Gas fosilez propultsatutako autoetatik ibilgailu elektrikoetarako trantsizio azkarra behar duela munduak. 2025ean, zirkulazioan dauden 4 autotik 1 elektrikoa izango da. Baina hori ez da inolaz ere egin behar giza eskubideen kontura.
Amnesty Internationalek ibilgailu elektrikoen munduko fabrikatzaile nagusietako 13 ikertu ditu, eta giza eskubideekiko duten konpromisoaren arabera sailkatu ditu. Hau da ikusi genuena: Filipinetako herri indigenak eta nekazari-komunitateak giza eskubideen aurkako gehiegikeria ugari jasaten ari dira, azkar hedatzen ari baita nikelaren erauzketa, litio ioizko baterien funtsezko osagaia delako. Errealitate hori jasota dago txosten berri batean, non agerian geratzen den ibilgailu elektrikoen mundu mailako eskaera gero eta handiagoak giza kostu handia dakarrela.
Informazio gehiago duzue azalpen-bideo honetan (ingelesez).