A JamScout 2024, desenvolvida en Covaleda (Soria), foi un evento inesquecible que reuniu scouts de toda España nunha contorna natural, onde a diversión, a aprendizaxe e a reflexión se xuntaron de maneira excepcional. Organizado polo Movemento Scout Católico (MSC), o evento durou unha semana, pero nós estivemos presentes os días 18 e 19 de xullo. Unha das actividades do campamento era a organización de talleres, e Amnistía Internacional encargouse de desenvolver actividades orientadas a fortalecer o coñecemento e a comprensión dos dereitos humanos entre os asistentes. Outras entidades que estiveron presentes foron Manos Unidas, Greenpeace, Fundación ONCE e Oxfam Intermón.
Un dos aspectos máis destacados da JamScout 2024 foi a creatividade e a innovación na metodoloxía utilizada para abordar temas complexos como os dereitos humanos. O xogo deseñado para estas sesións dividiu os participantes en catro subgrupos —auga, aire, lume e terra—, cun personaxe extra, o Tribunal de Xustiza, que tivo un papel crucial no desenvolvemento do xogo. Esta estrutura permitiu tratar temas serios de maneira dinámica e accesible, facilitando que os participantes se involucrasen activamente no proceso de aprendizaxe. A través de diferentes roldas que simulaban escenarios relacionados cos dereitos humanos, os mozos e nenos non só aprenderon sobre o tema, senón que tamén reflexionaron sobre a xustiza, a desigualdade e a cooperación.
Novos enfoques de educación en dereitos humanos
Un dos momentos clave foi a creación de identidade dentro de cada grupo, que incluíu a elaboración dun slogan e un berro común. Esta actividade inicial non só fomentaba a cohesión dos grupos, senón que establecía unha base emocional que preparaba os participantes para afrontar os desafíos que virían. As roldas posteriores do xogo, como a construción dunha casa con materiais asignados ao azar e a xestión de recursos limitados, déronlles aos mozos a oportunidade de experimentar de primeira man as dificultades que a miúdo afrontan as comunidades no mundo real.
O efecto desta metodoloxía viuse reflectido nas sesións realizadas ao longo dos dous días que estivemos no evento. Por exemplo, na sesión do 18 de xullo, con mozos de entre 12 e 15 anos, observouse un gran nivel de compromiso e reflexión. Os participantes non só gozaron do xogo, senón que tamén se mergullaron en debates significativos sobre os dereitos que estaban a explorar. Este tipo de dinámicas demostran que, cando se lles dá o espazo e as ferramentas adecuadas, os mozos e nenos poden participar activamente en discusións complexas e desenvolver un pensamento crítico.
A pesar dalgúns desafíos, como a diferenza de idades en certos grupos e a barreira idiomática nunha ocasión específica, as sesións fóronse adaptando para que se chegase aos obxectivos propostos. En particular, a sesión realizada en dous idiomas simultaneamente foi un desafío, pero aproveitouse como unha oportunidade para discutir temas como a liberdade de expresión desde unha perspectiva multicultural.
As persoas adolescentes e mozas tamén queren participar en debates sobre dereitos humanos
Outro aspecto positivo foi a participación de grupos de adolescentes e mozos que, aínda que inicialmente mostraron menos interese na parte lúdica, se involucraron profundamente nos debates sobre temas candentes como a migración, o feminismo e a vivenda. Estas sesións demostraron a importancia de adaptar as actividades ás necesidades e á madurez dos participantes, o que deu como resultadodiscusións enriquecedoras e unha aprendizaxe significativa.
Ademais, non só foi un éxito no relativo á participación e á aprendizaxe, senón que tamén se destacou pola reflexión crítica sobre os materiais e ferramentas utilizados no ensino dos dereitos humanos. Materiais como o “Pasaporte de Dereitos Humanos” e as chapas foron un grande atractivo para realizar a actividade.
En conclusión, a JamScout 2024 foi unha experiencia enriquecedora para todas as persoas involucradas. A través dunha metodoloxía innovadora e unha participación activa, a mocidade scout non só adquiriu coñecementos sobre dereitos humanos, senón que tamén desenvolveu habilidades críticas para a vida, como a empatía, a cooperación e o pensamento crítico.
A JamScout 2024 demostrou que, cando se combinan creatividade, compromiso e un enfoque centrado na aprendizaxe significativa, os resultados poden ser verdadeiramente transformadores.